Η άνοια είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει τη σταδιακή παρακμή της μνήμης, της λογικής και συμπεριφοράς ενός ανθρώπου.

Η άνοια εμφανίζεται κατα κύριο λόγο μέτα τα 65 έτη, ενώ σε πιο σπάνιες περιπτώσεις σε ηλικίες μετά τα 40. Το γεγονός ότι εμφανίζεται με την πάροδο των χρόνων δε σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι πρόκειται για μια φυσιολογική εξέλιξη των γηρατειών. 

Η διάγνωση της άνοιας γίνεται από τον ιατρό, ο οποίος κατευθύνει το άτομο εαν χρειαστεί, σε υπηρεσίες υποστήριξης και δίνει την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή.

Τα πρώτα συμπτώματα είναι ήπια, ίσως και ανεπαίσθητα. Αυτό σημαίνει ότι πολλές φορές δε γίνονται αντιληπτά από το οικογενειακό περιβάλλον, καθός το άτομο μπορεί να ακολουθήσει κανονικά μια συζήτηση. Ο ασθενής μπορεί να δυσκολεύεται να βρει την κατάλληλη λέξη, όταν θέλει να μιλήσει, ή απλά να ξεχνά αν έχει τοποθετήσει κάπου ένα αντικείμενο. 

Ο ασθενής μπορεί να παρουσιάζει σύγχυση, καθώς χάνει εύκολα τον προσανατολισμό του, αδυνατεί να κάνει εύκολα μαθηματικές πράξεις, δε γνωρίζει πρόσφατα γεγονότα και να ανταποκριθεί όπως πρώτα στις καθημερινές του εργασίες.

Άτομα σε πιο προχωρημένο στάδιο αδυνατούν να θυμηθούν κάποιες πληροφορίες από την προσωπική τους ζωή και τακτικά αποπροσανατολίζονται χρονικά. 

Όταν υπάρχει σοβαρή άνοια, το άτομο έχει μια πολύ γενική εικόνα. Περιστασιακά θυμούνται ονόματα κοντινών συγγενών, γεγονότα της ζωής τους, δε γνωρίζουν το περιβάλλον τους, την εποχή και τη χρονολογία. Εμφανίζουν προβλήματα κίνησης, δεν ολοκληρώνουν μια πράξη που έχουν ξεκινήσει να κάνουν διότι την ξεχνούν, έχουν ακράτεια και διαταραχές ύπνου. Σπάνια ξεχνουν το όνομα τους και μπορούν να ξεχωρίσουν γνωστά από άγνωστα πρόσωπα. Σε περίπτωση πολύ σοβαρής άνοιας, δεν υπάρχει σχεδόν καθόλου έναρθρος λόγος, παρα μόνο μουγκριτά και παρουσιάζεται βασική απώλεια ψυχοκινητικών ικανοτήτων.

Υπάρχουν πολλές μορφές άνοιας, με διαφορετική προέλευση και αιτία. Προς το παρόν δεν υπάρχει τρόπος πρόληψης και τα φάρμακα για κάποιες μορφές μπορούν απλά να μειώσουν τα συμπτώματα. Είναι πολύ βασικό το άτομο που πάσχει από άνοια να έχει κοντά του άτομα το οικογενειακό και το φιλικό περιβάλλον του, καθώς η καθημερινή φροντίδα του ατόμου είναι ζωτικής σημασίας.