Ο Σεπτέμβριος, παρόλο που είναι ο ένατος μήνας του ημερολογιακού έτους, αποτελεί ορόσημο για νέα ξεκινήματα. Είναι ο μήνας που σημαίνει την προετοιμασία των αγροτικών εργασιών για τη νέα παραγωγική χρονιά, μόλις ακριβώς τελειώνει το καλοκαίρι που μας δίνει τη μεγαλύτερη παραγωγή. Ο μήνας που, μετά την ανάπαυλα του καλοκαιριού, οι εργαζόμενοι επιστρέφουν στις εργασίες τους και τα παιδιά ξεκινούν τη νέα σχολική χρονιά.

Το όνομά του είναι λατινικό και μας μαρτυρά τη θέση που κατείχε παλαιότερα στο ρωμαϊκό ημερολόγιο ως έβδομος μήνας (septem=επτά). Ως ένατος μήνας καθιερώθηκε με το Ιουλιανό ημερολόγιο, λόγω της τοποθέτησης της αρχής της χρονιάς τον Ιανουάριο.

Στην αρχαία Ρώμη ο Σεπτέμβριος ήταν η αρχή του φορολογικού έτους. Ο αυτοκράτορας τότε αποφάσιζε το ποσό του φόρου που έπρεπε να καταβάλουν οι πολίτες, απόφαση που διατηρούνταν για τα επόμενα 15 χρόνια ή αλλιώς για μία Ίνδικτο. Αργότερα, στο Βυζάντιο, θεσπίστηκε η αρχή του εκκλησιαστικού έτους να γίνεται την 1η Σεπτεμβρίου, κάτι που ισχύει μέχρι και σήμερα. Λόγω αυτού, σε πολλές περιοχές της χώρας μας την 1η Σεπτεμβρίου γιορτάζεται η επονομαζόμενη «Αρχιχρονιά».

Σημαντικές γιορτές του μήνα είναι το Γενέθλιο της Θεοτόκου στις 8 Σεπτεμβρίου και η Ύψωση του Τιμίου Σταυρού στις 14 Σεπτεμβρίου. Από τις αγροτικές εργασίες ξεχωρίζει ο τρύγος, που ειδικά παλαιότερα ήταν αφορμή για μεγάλες μετακινήσεις πληθυσμών αλλά και για γιορτές κατά τη διάρκειά του.