Νομός Αττικής

Η σημερινή περιφέρεια Αττικής περιλαμβάνει το νοτιοανατολικό τμήμα της Στερεάς Ελλάδας, την Τροιζηνία στην χερσόνησο της Αργολίδας, τα περισσότερα νησιά του Αργοσαρωνικού και τα νησιά Κύθηρα και Αντικύθηρα. Στα δυτικά συνορεύει με τη Βοιωτία και νοτιοδυτικά με την Κορινθία, ενώ η υπόλοιπη περιβάλλεται από θάλασσα, από όπου σύμφωνα με μια εκδοχή προέρχεται και το αρχικό της όνομα "Ακτική", που σημαίνει παράλια γη. Ως περιοχή παρουσιάζει ενδιαφέρον ανάγλυφο, καθώς συνδιάζει βουνά, πεδιάδες και δαντελωτές ακτές, ενώ αξιοσημείωτο είναι το προνομιακό ήπιο Μεσογειακό της κλίμα. Γεωργραφικά χωρίζεται σε δύο μεγάλες υποενότητες, την περιφέρεια πρωτευούσης και το υπόλοιπο Αττικής. Η περιφέρεια πρωτευούσης περιλαμβάνει το πολεοδομικό συγκρότημα της Αθήνας, δηλαδή όλους του δήμους Αθηνών-Πειραιώς και οριοθετείται από τον Σαρωνικό κόλπο και τα βουνά της Πάρνηθας, του Υμηττού και της Πεντέλης, που ορίζουν το λεκανοπέδιο Αττικής. Το υπόλοιπο Αττικής καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος της έκτασης της περιφέρειας και αποτελείται από το ανατολικό και δυτικό τμήμα, τα νησιά του Σαρωνικού και την επαρχία της Τροιζηνίας που βρίσκεται στην Πελοπόννησο. Με έκταση που αποτελεί λιγότερο από το 3% της συνολικής έκτασης της ελληνικής επικράτειας, η Αττική χαρακτηρίζεται από την μεγαλύτερη πυκνότητα πλυθησμού, καθώς φιλοξενεί το 1/3 του συνολικού πληθυσμού της χώρας. Κατά συνέπεια, η Περιφέρεια Αττικής διαδραματίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στην οικονομική ζωή της χώρας παράγοντας περισσότερο από το 1/3 του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (Α.Ε.Π.), με ιδιαίτερα ανεπτυγμένους τους κλάδους της μεταποίησης και των υπηρεσιών. Η Αθήνα αποτελεί έδρα της Περιφέρειας, καθώς και διοικητική πρωτεύουσα της Ελλάδας, ενώ το λιμάνι του Πειραιά είναι το μεγαλύτερο της χώρας και ένα από τα σημαντικότερα της Μεσογείου.

Η Αττική είναι τόπος με πλούσια ιστορία που είναι σε μεγάλο βαθμό συνυφασμένη με την ιστορία της πόλης των Αθηνών. Τα πρώτα δείγματα κατοίκησης στην περιοχή ανάγονται στην προϊστορική εποχή. Είναι, όμως τα μνημεία των ιστορικών χρόνων, και ιδίως της αρχαιότητας, αυτά που μονοπωλούν το ενδιαφέρον των επισκεπτών, καθώς μαρτυρούν ένα ένδοξο παρελθόν που αποτελεί σημείο αναφοράς για την παγκόσμια ιστορία. Είναι η Αθήνα των κλασσικών χρόνων, του "Χρυσού Αιώνα του Περικλή", ο τόπος όπου γεννήθηκε η φιλοσοφία και το δράμα και άνθισε η τέχνη, ο τόπος όπου εμφανίστηκε για πρώτη φορά η έννοια του δημοκρατικού πολιτεύματος. Μετά από χρόνια πολέμων και λοιμών, η Αθήνα γνωρίζει μια δεύτερη περίοδο ακμής κατά τους Ρωμαϊκούς χρόνους, οπότε και αναδείχθηκε εκ νέου σε πόλη - σημείο αναφοράς για όλο τον τότε γνωστό κόσμο. Στους αιώνες που ακολούθησαν κατά τη διάρκεια της βυζαντινής και τη οθωμανικής κυριαρχίας, η Αθήνα σταδιακά παρακμάζει και σχεδόν ερημώνει σε βαθμό που κατά τους χρόνους της Ελληνικής Επανάστασης να μην αποτελεί τίποτα παραπάνω από ένα μικρό χωριό. Η ίδρυση του νέου ελληνικού κράτους και η μεταφορά της πρωτεύουσάς του στην Αθήνα οδηγεί σε μια περίοδο αναγέννησης της πόλης. Ευρωπαίοι αρχιτέκτονες, με πρωταγωνιστή τον Τσίλλερ, οραματίζονται τη νέα πόλη χαράζοντας τον πολεοδομικό της ιστό σύμφωνα με τα κλασσικιστικά ευρωπαϊκά πρότυπα και σχεδιάζουν μια σειρά από μνημειώδη κτίρια που μέχρι τις μέρες μας κοσμούν τον αθηναϊκό αστικό χώρο. Οι πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα βρίσκουν την Αθήνα αναγεννημένη, μια πόλη όμορφη με δραστήρια αστική ζωή και σε ισορροπία με το περιβάλλον της. Ακολουθούν οι δύσκολες δεκαετίες των πολέμων, η άφιξη των μεταναστών από τη Μικρά Ασία, τα δύσκολα χρόνια της Γερμανικής κατοχής. Μετά τον πόλεμο και τον εμφύλιο που ακολουθεί, η Αθήνα είναι μια πόλη λαβωμένη που έχει να αντιμετωπίσει την ραγδαία αύξηση του πληθυσμού λόγω της αστικοποίησης. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με την έλλειψη σαφούς οράματος για τη μελλοντική ανάπτυξη της πόλης και την επικράτηση του συστήματος της αντιπαροχής οδηγούν στη δημιουργία ενός άναρχου και συχνά ασφυκτικού αστικού περιβάλλοντος. Η πόλη πυκνώνει σε ακραίο βαθμό, με την μορφή της πολυκατοικίας να επαναλαμβάνεται στερημένη από την ολιστική προσέγγιση της μοντερνιστικής της εκδοχής, ενώ το πρόβλημα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης κάνει την εμφάνισή του. Στις επόμενες δεκαετίες και σε αυτό το πλαίσιο η πόλη εξαπλώνεται ως ένα γκρίζο σώμα που καταπνίγει τους πράσινους χώρους και οδηγεί σε ασφυξία τα αρχαία, βυζαντινά και νεότερα μνημεία. Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει προσπάθειες "ανακούφισης" του αστικού χώρου με τη διάνοιξη ενός δικτύου πεζοδρόμων που ενοποιούν τους αρχαιολογικούς χώρους του κέντρου, την ανέγερση εμβληματικών κτιριών και τις προσπάθειες ανάδειξης των δημόσιων χώρων, ενώ καίριας σημασίας έργα αποτελούν η δημιουργία δικτύου μέσων σταθερής τροχιάς και η διάνοιξη μεγάλων αυτοκινητοδρόμων στην περιφέρεια της πόλης. Η σημερινή εικόνα της Αθήνας είναι μια συμπύκνωση της ιστορίας της, καθώς οι πολυκατοικίες αναμειγνύονται με νεοκλασικά κτίρια, περιορισμένα τμήματα ιστορικών συνοικιών, όπως η Πλάκα και τα Αναφιώτικα, έχουν καταστεί διατηρητέα, ενώ η πόλη είναι διάσπαρτη με αρχαία και ρωμαϊκα μνημεία και βυζαντινούς ναούς. Η αστική κουλτούρα των Αθηναίων διαφέρει από αυτή του μέσου Ευρωπαίου, δεδομένης της ιδαίτερης φυσιγνωμίας της πόλης και της έλλειψης δημόσιων χώρων αναψυχής. Είναι, ωστόσο, αξιοσημείωτη λόγω της μοναδικότητάς της, καθώς η Αθήνα είναι από τις πλέον ζωντανές πόλεις, με έντονη κοινωνική ζωή καθ'όλη τη διάρκεια της ημέρας.

Καιρός στην περιοχή

0°C