Πληροφορίες

Ο μικρότερος ναος του όρους είναι ένα κάστρο, με επάλξεις και πολεμίστρες, ριζωμένο πάνω σ’ ένα θαλασσοδαρμένο βράχο, το οποίο ιδρύθηκε επί Ι. Τσιμισκή από το μοναχό Νικηφόρο Σταυρονικήτα. Πιθανότερο όμως είναι να χτίστηκε από τον πατρίκιο Νικήτα, που γιορτάζει την επομένη της Υψώσεως του Σταυρού.

Προσαρτήθηκε αρχικά στις μονές Κουτλουμουσίου και Φιλοθέου, ξέπεσε σε κελί και αργότερα επανήλθε σε τάξη μονής. Η περιορισμένη του περιουσία αφιερώθηκε στον Αγώνα. Με την τουρκική εισβολή, τις φωτιές και τα χρέη ερήμωσε και τέθηκε υπό την κηδεμονία της Ιεράς Κοινότητας. Οικονομικές δυσκολίες είχε ως το 1967, οπότε ομάδα μοναχών της Σκήτης Ιβήρων με επικεφαλής τον γέροντα Παϊσιο, το ξανάκαν εύρωστο κοινόβιο. Το 2000 έγιναν αναστηλωτικές εργασίες στον πύργο του και στο παλιό υδραγωγείο, στη είσοδο της μονής.

Μοναδικό του κειμήλιο είναι η ψηφιδωτή εικόνα του Αγ. Νικολάου «Στρειδά» η οποία ανέβηκε από το βυθό μετά από 500 χρόνια, όπου την είχαν πετάξει πειρατές, έχοντας στο μέτωπο του αγλιου κολλημένο ένα στρείδι. Η επίσης μικρή του βιβλιοθήκη φιλοξενεί 5.000 έντυπα και λίγα χειρόγραφα. Στο Καθολικό του διασώζεται μεγαλειώδης τοιχογράφηση του Θεοφάνη, ενώ τα κελιά των 40 περίπου μοναχών του είναι χτισμένα με θέα την άγρια ομορφιά της θάλασσας.

Χάρτης